Volatiliteit: betekenis, soorten, en feiten | Begrippenlijst
BegrippenlijstWat is volatiliteit?
Volatiliteit is een financieel begrip dat de beweeglijkheid van een financieel product, zoals aandelen of ETF’s, over een bepaalde periode meet. Volatiliteit geeft aan in welke mate de koers schommelt. Een voorbeeld hiervan is een aandeel dat vandaag met vijf procent stijgt en morgen met vier procent daalt.
Nog geen BUX belegger? Maak je account aan
Waar komt de term vandaan?
De term ‘volatiliteit’ komt van het Latijnse ‘volatilis’, wat weer afgeleid is van ‘volare’ wat ‘vliegen’ betekent. In andere woorden: het is iets wat snel verandert of moeilijk te vangen is. In de financiële wereld beschrijft het precies dat gedrag: koersschommelingen die alle kanten opgaan.
Lage volatiliteit vs. hoge volatiliteit
Er bestaat zowel lage als hoge volatiliteit. Lage volatiliteit betekent dat de koers relatief stabiel is en weinig varieert. Dit wordt doorgaans als minder risicovol beschouwd, waardoor je vaak kunt zeggen ‘lage volatiliteit betekent rust’. Obligaties hebben doorgaans een lage volatiliteit, doordat de waarde minder schommelt. Hoge volatiliteit daarentegen betekent dat de koers sterk en snel schommelt. Dit wordt als risicovoller beschouwd, maar biedt ook de kans op grotere winsten of verliezen op korte termijn. Een goed voorbeeld van hoge volatiliteit zijn aandelen.
Wat betekent zeer volatiel?
Zeer volatiel betekent dat een beleggingsproduct in korte tijd flink op en neer beweegt door extreem snelle prijsveranderingen en een hoog handelsvolume. Stel, de koers van een aandeel stijgt 10% op maandag en daalt 8% op dinsdag – dat is zeer volatiel gedrag. Beleg je in een zeer volatiele markt? Dan krijg je te maken met grote koersbewegingen.
Welke soorten volatiliteit zijn er?
Er bestaan meerdere manieren om naar volatiliteit te kijken. Analisten en beleggers gebruiken verschillende soorten volatiliteit om de beweeglijkheid te meten of te voorspellen: historische volatiliteit en impliciete volatiliteit.
1. Historische volatiliteit (historical volatility)
Historische volatiliteit of historical volatility is de feitelijke beweeglijkheid in percentages die een koers in het verleden heeft gehad over een bepaalde periode. Beleggers berekenen deze volatiliteit op basis van historische koersgegevens, vaak met behulp van de standaarddeviatie.
2. Impliciete volatiliteit (implied volatility)
Impliciete volatiliteit of implied volatility is de verwachte toekomstige beweeglijkheid van optieprijzen. Je kunt dus spreken van toekomstige volatiliteit. Met opties speculeer je op koersontwikkelingen. De optieprijzen stijgen als de markt verwacht dat de beurs beweeglijkheid gaat tonen, al dan niet positief of negatief.
Hoe wordt het berekend?
Historische volatiliteit wordt meestal berekend met behulp van de standaarddeviatie van de koersbewegingen over een bepaalde periode. De standaarddeviatie is een maatstaf die aangeeft hoe sterk de koersbewegingen variëren vergeleken met het gemiddelde. Hoe groter de afwijkingen, hoe hoger de volatiliteit.
Om de historische volatiliteit te berekenen, moet je meestal een ingewikkelde formule gebruiken, wat enige wiskundige kennis vereist. Je kunt echter een ruwe schatting maken van de volatiliteit door de volgende eenvoudige formule te gebruiken:
Historische volatiliteit = (hoogste koers − laagste koers) / ((hoogste koers + laagste koers) / 2)
Een voorbeeld
Stel je bekijkt de prijsbewegingen van aandeel ABC. De slotkoersen waren € 40, € 42, € 36, € 38, € 44, € 41. Dit betekent dat de historische volatiliteit het volgende is:
(44 – 36) / ((44 + 36) / 2) = 0,2 (20%)
Wat is een volatiliteitsindex?
Een volatiliteitsindex is een maatstaf voor de verwachte beweeglijkheid van de aandelenmarkt voor een bepaalde toekomstige periode. Een voorbeeld hiervan is de VIX-index. Deze index geeft een indicatie van de volatiliteit van de Amerikaanse beurs. Een ander voorbeeld is de VSTOXX die de volatiliteit van de EURO STOXX 50 laat zien.
Ben je nog geen BUX-belegger?
Maak in enkele minuten je account aan en begin met het opbouwen van je vermogen.
Beleggen brengt risico’s met zich mee. Je kunt je inleg verliezen.
Alle opvattingen, meningen en analyses in dit artikel dienen niet geïnterpreteerd te worden als persoonlijk investeringsadvies. Individuele investeerders dienen hun eigen beslissingen te maken of onafhankelijk advies in te winnen. Dit artikel is opgesteld met het oog op het voorzien van informatie en dient te worden beschouwd als marketingcommunicatie.
