Inflatie: definitie, oorzaken, en voor- en nadelen

Begrippenlijst

Wat is inflatie?

Inflatie betekent de geleidelijke, algemene prijsstijging van producten en diensten over een bepaalde periode. Dit betekent dat je met hetzelfde geldbedrag minder kunt kopen dan voorheen, oftewel de koopkracht van je geld neemt af en de munt wordt minder waard. Het is een natuurlijk onderdeel van economische cycli en beïnvloedt vrijwel alles. Denk maar eens aan je dagelijkse boodschappen of de huur die je betaalt. De tegenhanger van inflatie is deflatie, later meer daarover.

Nog geen BUX belegger? Maak je account aan

Waar komt de term inflatie vandaan?

De term ‘inflatie’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘inflare’, wat ‘opblazen’ of ‘opzwellen’ betekent. De waarde van geld wordt als het ware opgeblazen, waardoor het minder waard wordt in vergelijking met goederen en diensten.

Wat is het doel van inflatie?

Inflatie is een belangrijk onderdeel van de economie, omdat het de waarde en koopkracht van je geld beïnvloedt. Gemiddelde inflatie van zo’n 2-3% wijst op een gezonde economie, omdat het aanmoedigt om geld uit te geven, wat de economische groei bevordert. Daarnaast verlaagt inflatie de schuldenlast na verloop van tijd, omdat toekomstige terugbetalingen minder waard zijn. Kortom, inflatie weerspiegelt de algehele economische gezondheid van een land.

Centrale banken, zoals de Europese Centrale Bank (ECB) van de Europese Unie, hanteren inflatiedoelstellingen om monetair beleid te sturen en zo een balans te vinden tussen economische groei en stabiliteit. Zo is het doel om de inflatie rond de doelstelling van 2% op de middellange termijn te krijgen.

Wat is de oorzaak van inflatie?

Inflatie treedt op door verschillende factoren, kijk maar:

• Vraaginflatie (Demand-Pull Inflation): Dit gebeurt wanneer de vraag groter is dan het beschikbare aanbod van producten en diensten.
• Kosteninflatie (Cost-Push Inflation): Deze vorm van inflatie ontstaat door stijgende productiekosten, zoals hogere lonen of duurdere grondstoffen. Bedrijven rekenen deze hogere kosten door in de verkoopprijzen, waardoor er sprake is van stijgende prijzen.
• Geïmporteerde inflatie: Dit ontstaat wanneer prijsstijgingen in het buitenland zorgen voor hogere prijzen via de import. Een land importeert producten die duurder zijn geworden in het land van herkomst, waardoor de kosten van deze producten ook stijgen.
• Monetaire inflatie: Dit is vaak als gevolg van overheidsbeleid of beleid van de centrale bank. Is er meer valuta in omloop? Dan wordt geld minder waard.
• Externe gebeurtenissen: Onverwachte externe factoren, zoals geopolitieke spanningen, kunnen het aanbod van producten beperken en zo de prijs opdrijven.

Het effect van inflatie op prijzen

Inflatie zorgt ervoor dat de prijzen van alledaagse producten, zoals je favoriete chocoladereep of ritje met de trein, geleidelijk stijgen. Dit zorgt ervoor dat de daadwerkelijke waarde van je geld afneemt, waardoor je minder kunt kopen met hetzelfde geld. Uiteindelijk daalt je koopkracht als je inkomen niet meegroeit met de inflatie. Het is dus belangrijk om een balans te vinden, aangezien zowel een te lage als een te hoge inflatie onwenselijk is.

Hoe meet je inflatie? Een formule

Inflatie wordt door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gemeten via de Consumentenprijsindex (CPI). Voor Europa is dit de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (Harmonised Index of Consumer Prices (HICP)). Dit is een graadmeter die de kosten bijhoudt van een vast ‘mandje’ met dagelijkse producten, duurzame consumptiegoederen en diensten die huishoudens consumeren. Hierbij wegen sommige onderdelen (stroom en water) zwaarder dan andere (suiker).

Hoe wordt de HICP berekend?

De jaarlijkse inflatie is de prijs van het totale mandje in een bepaalde maand, vergeleken met dezelfde maand een jaar ervoor. De consumptieprijsinflatie in het eurogebied wordt maandelijks berekend. De formule om dit te berekenen is:

CPI = (kosten van de mand nu ÷ kosten van de mand in het basisjaar) × 100.

Het inflatiepercentage wordt vervolgens berekend als: ((nieuwe CPI – oude CPI) ÷ oude CPI) × 100.

Deze berekeningen geven een duidelijk beeld van prijsveranderingen in de economie. Dit inzicht helpt je om strategische investeringsbeslissingen te nemen, zodat je vermogen sneller kan blijven groeien dan de inflatie.

De voordelen van inflatie

Gematigde inflatie kan gunstig zijn voor de economie. Het zorgt ervoor dat consumenten en bedrijven meer geld besteden of investeren, wat groei en werkgelegenheid bevordert. Een ander voordeel is dat inflatie de reële schuldenlast vermindert, omdat toekomstige terugbetalingen plaatsvinden met geld dat minder waarde heeft. Bovendien biedt inflatie beleggers de mogelijkheid om hun vermogen te laten groeien. Dit kan via activa als ETF’s, die rendementen kunnen opleveren die de inflatie overtreffen.

De nadelen van inflatie

Inflatie kent ook nadelen. Zo kan hoge inflatie het de financiële stabiliteit onder druk zetten. Dit geldt met name voor mensen met een vast inkomen, aangezien de prijzen sneller stijgen dan ze kunnen besteden. Daarnaast verliest spaargeld op rekeningen met lage rentes na verloop van tijd waarde, wat de koopkracht aantast. Bovendien kan hoge of onvoorspelbare inflatie economische onzekerheid veroorzaken, het vertrouwen van bedrijven schaden en negatieve gevolgen hebben voor beleggingsrendementen. Om deze risico’s te beperken, is het cruciaal om je portefeuille te spreiden met toegankelijke, op groei gerichte investeringen, zodat je vermogen bestand blijft tegen inflatie.

Ben je nog geen BUX-belegger? Maak in enkele minuten je account aan en begin met het opbouwen van je vermogen.

Beleggen brengt risico’s met zich mee. Je kunt je inleg verliezen.

Alle opvattingen, meningen en analyses in dit artikel dienen niet geïnterpreteerd te worden als persoonlijk investeringsadvies. Individuele investeerders dienen hun eigen beslissingen te maken of onafhankelijk advies in te winnen. Dit artikel is niet opgesteld in overeenstemming met wettelijke vereisten die bedoeld zijn om de onafhankelijkheid op beleggingsgebied te bevorderen en wordt beschouwd als marketingcommunicatie.